Netwerken, platforms en digitale technologieën hebben de afgelopen jaren het leven van internet- en mobiele gebruikers over de hele wereld opgeschud. Digitale technologie is ook een van de hefbomen geworden die worden gebruikt door staten die niet langer aarzelen om technologie en diplomatie te combineren. Woensdag ging The-HiTech.net naar Julien Nocetti om deze fascinerende vragen te bespreken.
Julien Nocetti, professor aan de militaire scholen van Saint-Cyr Coëtquidan en aan de Rennes School of Business, onderzoeker bij GEODE en geassocieerd onderzoeker bij IFRI (Frans Instituut voor Internationale Betrekkingen), is een specialist in internationale kwesties. De docent-onderzoeker is gevoelig voor mondiale digitale kwesties en heeft echte expertise in de uitdagingen van digitale hulpmiddelen voor betrekkingen tussen staten. Met hem, en in een poging de gevolgen van digitale technologie voor geopolitiek te bespreken, noemden we het geval van Huawei, een gigant van nieuwe technologieën maar ook een symbool van de huidige Chinees-Amerikaanse crisis; we bespraken ook de uitdagingen van 5G op internationaal niveau; en de positie van Rusland, dat zijn keuze heeft gemaakt tussen het leger en nieuwe technologieën.
Een bijeenkomst die plaatsvond tijdens de Assises de la sécurité-editie 2020, in Monaco, woensdag 14 oktober.
Het geopolitieke interview van Julien Nocetti
The-HiTech.net: Een Britse parlementaire commissie zei op 8 oktober dat het bewijs had van de diepe banden tussen Huawei en Peking . Julien Nosetti, wat vind je hiervan? Waarom hebben we dit beroemde bewijs nog niet?
Julien Nocetti: Dit is de hele kwestie van deze Huawei-affaire, waar we het al twee jaar over hebben, met de arrestatie van de financieel directeur van de groep en de dochter van de oprichter (Meng Wanzhou, nota van de redacteur). Sindsdien zijn er zeer meedogenloze machtsstrijd tussen de Amerikanen en de Chinezen over 5G, tegen Huawei, dat tot dusver de meeste Amerikaanse grieven en spanningen met Europese landen heeft geconcentreerd. Groot-Brittannië is misschien wel het voorbeeld van het meest westerse land dat in deze positionering wordt aangepakt ten opzichte van China. Londen heeft de leiding genomen van een diplomatiek initiatief, de D-10, coalities van democratische landen die ook India, Japan of Zuid-Korea associëren in een soort deugdzame kruistocht tegen Chinese technologie en tegen Huawei, maar niet alleen Huawei,omdat het ook de Chinese leiders van gezichtsherkenning betreft, die steeds meer internationaal worden geëxporteerd.
Het VK combineert nationale veiligheidsoverwegingen met zijn relatie met Washington op de achtergrond, en een meer traditionele diplomatieke kwestie, namelijk hoe coalities te bouwen te midden van al deze Chinees-Amerikaanse spanningen.
"Huawei heeft geprofiteerd van zeer preferentiële leningen van Chinese overheidsbanken, vaak zonder rente"
We weten dat de firma Shenzhen wordt gesteund en beschermd door de Chinese staat, door het regime van Xi Jinping. Maar in hoeverre? Weten we vandaag hoeveel Beijing Huawei ondersteunt?
Enerzijds zijn er nog nauwe banden tussen dit soort actoren, Huawei als nationaal kampioen dat al lang wordt geëxporteerd, en politieke partijen. Enerzijds heb je de aanwezigheid van partijbestuurders, vaak op managementniveau, die ervoor zorgen dat de partijinstructies worden gerespecteerd binnen deze grote nationale spelers, die onderhevig kunnen zijn aan potentieel schadelijke invloeden.
De andere kant is het financieringsaspect. Dit alles werd gedaan door de toekenning, door openbare banken, van zeer preferentiële kredieten, vaak tegen een nultarief, wat de groei en exportexpansie van Huawei grotendeels bevorderde.
Orange heeft de afgelopen weken aan 5G-zijde belangrijke beslissingen genomen in Europa. Orange France moest eind september de handdoek in de ring gooien bij Huawei, in het voordeel van Nokia en Ericsson, net als Orange Belgium voor België en Luxemburg , meer recentelijk. Heeft Huawei een toekomst in Frankrijk en in Europa?
Europa is misschien wel de inzet en het toneel van deze Chinees-Amerikaanse technologische rivaliteit. Dit is een aspect dat we iets laat in 2019 beseften.
Voor Huawei is Europa het belangrijkste relais voor zijn internationale groei, in de dubbele dimensie van netwerk / smartphones, smartphones waarvoor het bedrijf nog steeds de internationale leider is, ondanks Amerikaanse sancties. Het continent is onderhevig aan meerdere invloedsstrijd tussen de Verenigde Staten en China, met Chinese actoren die hun aanwezigheid op het grondgebied willen versterken. Dit gebeurt via de nieuwe zijderoutes, die zijn gebaseerd op een uiterst belangrijke digitale component, met de aanleg van datacentra en onderzeese kabels.
Aan Amerikaanse zijde is er de wens om dit technologische leiderschap te behouden en daarmee Europa in een digitale plooi te houden. Europa staat in zekere zin onder al deze spanningen.
"Europa is misschien de inzet en het theater van deze Chinees-Amerikaanse technologische rivaliteit"
Wat verklaart waarom Europa er ondanks de aanwezigheid van Nokia en Ericsson niet in slaagt een concurrent te worden die die naam waardig is?
Er zijn inderdaad twee grote spelers, Nokia en Ericsson. Ze hebben elk op hun eigen manier bestuursmoeilijkheden ervaren die in de loop van de jaren grotendeels zijn gereorganiseerd. Tegenwoordig heeft Ericsson mogelijk meer controle, vanuit Europees oogpunt, in termen van contract en expertise. U hebt een Europese Commissie met een grote portefeuille die zich toelegt op digitale en technologische kwesties, die zich bewust is van de urgentie om actoren van voldoende kritische omvang te hebben om mee te wegen in deze wereldwijde concurrentie en niet onderhevig te zijn aan spanningen.
Er blijven drie zwakke punten: industriële zwakte, zwakke financiering, de Europeanen kunnen niet vertrouwen op even krachtig durfkapitaal als Amerikaans en Chinees durfkapitaal, en een gebrek aan politieke homogeniteit binnen de Unie. Europese. Dit weegt zwaar in de grote Europese debatten over deze thema's. Aan de Franse kant benadrukken we vaak de noodzaak van een "digitale Airbus" of een "Europese Google". Maar de inzet moet worden verschoven naar de drie genoemde sites.
Wat mij opvalt, is het redelijk volgehouden gebruik van de uitdrukking van Europese digitale soevereiniteit. Dit is door de Commissie en het Parlement al heel lang praktisch uit de Brusselse taal geweerd. Tegenwoordig zijn de zaken geëvolueerd en het 5G-dossier en de Chinees-Amerikaanse rivaliteit sinds 2019 hebben op deze semantische evolutie gewogen.
Is 5G een zwakte voor Europa?
5G kan een zwakte zijn, een kwetsbaarheid als er volledige afhankelijkheid is van één leverancier of als Europa onder Chinees-Amerikaanse spanningen staat. Er is nog steeds een standpunt tussen te timide over deze kwestie van 5G in Europa.
"We hadden nooit gedacht dat sociale netwerken zoals TikTok zo'n gevoelig, geopolitiek belang zouden kunnen hebben"
Huawei (maar ook ZTE) is het symbool van een Chinees-Amerikaanse economische strijd, door het prisma van technologie. Er is ook TikTok (100 miljoen gebruikers in de Verenigde Staten) en WeChat. Digitale technologie lijkt tegenwoordig een echt wapen te zijn geworden in conflicten tussen naties. Hoe ver kunnen we gaan?
We krijgen echt de indruk dat een groot deel van de geopolitieke vraagstukken naar dit digitale terrein is verschoven. Dit is een belangrijke ontwikkeling die wordt aangedreven door onze digitale ultra-afhankelijkheid, die is versterkt met COVID-19. We krijgen de indruk dat een groot deel van de internationale betrekkingen zich bezighoudt met digitale controle, controle van data en infrastructuur. We zullen niet terug kunnen gaan.
Enkele landen begrepen dat al snel, zoals China en de Verenigde Staten. Europa is ook een op zichzelf staande macht in cyberspace, met nationale spelers (Groot-Brittannië, Frankrijk en zelfs Duitsland) die over opmerkelijke capaciteiten beschikken. Er zijn nationale spelers die zeer nauwe en zeer complexe relaties met elkaar hebben. Te midden van dit alles zijn private actoren stakeholders in dit cyberconflict. Deze internationale betrekkingen zijn iets heel nieuws. We hadden nooit gedacht dat sociale netwerken zoals TikTok zo'n gevoelig, geopolitiek belang zouden kunnen hebben.
Kunnen we ons voorstellen dat er een einde komt aan dit conflict, waar zal het duren totdat een van de twee landen "KO" wordt, naarmate data en technologie steeds waardevoller worden?
Er zijn verschillende onderwerpen om te bespreken. De eerste is de ambitie van de zogenaamde technologische ontkoppeling tussen de Verenigde Staten en China, die zou resulteren in twee grote technologische blokken. Dit is een groot risico, wetende dat technologie zichzelf altijd heeft bevrijd van blokregimes, ook tijdens de Koude Oorlog.
Tegenwoordig hebben we de indruk dat deze bloklogica zich in een redelijk aanhoudend tempo afspeelt; we hebben ook het gevoel dat we het als Europeanen moeilijk vinden om heel duidelijk te zien en om invloed uit te oefenen op deze confrontatie.
Alles kan in twijfel worden getrokken. We hebben het voorbeeld van halfgeleiders, de beroemde elektronische chips, die steeds meer AI integreren en die zeer symbolisch zijn voor deze Chinees-Amerikaanse spanningen, omdat ze alomtegenwoordig zijn in onze apparaten. De belangrijkste decreten die door de Amerikaanse president zijn aangenomen, stellen de soepelheid van de toeleveringsketens in vraag. Dit alles zal waarschijnlijk de kaarten tussen de grote technologische spelers herschikken.
"Het risico van informatiemanipulatie (…) zal toenemen met de ontwikkeling van AI en deep fake"
Een tweede risico is dat van informatiemanipulatie. De Amerikaanse verkiezingen van de komende weken zullen het belang aantonen van informatiegeletterdheid en van het niet worden onderworpen aan buitenlandse invloedscampagnes. Andere actoren worden soms ook beschuldigd van leidende invloedscampagnes, zoals Rusland. We hebben in 2016 veel over Rusland gesproken, maar ook over het gewicht van Amerikaanse extreemrechtse netwerken. Dit is een groot risico dat aan belang zal winnen met de ontwikkeling van AI en deep fake, waarbij manipulaties een verwoestend politiek effect kunnen hebben.
Welke rol speelt Rusland hierin?
Rusland speelt geen rol in dit conflict. Ze weet dat de machtsverhoudingen zich afspelen rond Chinees-Amerikaanse kwesties. Op technologisch gebied vertoont Rusland bepaalde zwakke punten. Het heeft niet voldoende belangrijke economische spelers om zelf te kunnen exporteren, ondanks Yandex, dat beperkt blijft tot de nationale markt, wat een zwakte is.
Rusland heeft overhaast een nationale benadering van Russisch sprekende cyberspace ingevoerd. Het richt zijn inspanningen meer op nichesectoren. Voor het land heeft het militaire aspect voorrang gekregen op cyber.
Rusland heeft echter de presidentiële campagne van 2017 verstoord en de angst dat dit in 2022 opnieuw zal gebeuren, op nog grotere schaal, lijkt heel reëel …
De vrees bestaat natuurlijk dat dit soort inmenging zich in 2022 zal herhalen, zowel tijdens de campagne, ruim voor de peiling als tijdens de stemming.
In 2017 was de inmenging alleen effectief tijdens de tussenrondes. Maar andere actoren hebben er belang bij het electorale functioneren van een land te verstoren. China en de VS hebben wellicht de ambitie om de stemming te beïnvloeden. Alles zal afhangen van de politieke context van eind 2021 of begin 2022.
Cybersecurity was jaren geleden nog beperkt in zijn impact. Tegenwoordig worden bedrijven getroffen, zelfs de grootste, en worden staten vierkant in cybercriminaliteit. Is deze cybercriminaliteit van de staat zorgwekkend?
Dit is een groot probleem. Er is een sterke comeback van staten in cyberspace. Maar dit betekent niet dat privéactoren afwezig zijn, verre van dat.
Staten hebben een gewicht dat ze een paar jaar geleden in cyberspace niet hadden. In 2017 hadden de WannaCry-aanvallen een grote impact op sommige economieën, dat mag niet worden vergeten.
De COVID-19-pandemie en het resulterende vaccinonderzoek zijn een bron van inspiratie geworden voor hackers, maar ook voor staten, waar Rusland volgens het Britse elektronische surveillancebureau zelfs een aanval heeft gepleegd. aan de Universiteit van Oxford, die aan een vaccin werkt. Ook hebben de Amerikaanse en Canadese inlichtingendiensten Rusland en de bekende APT29 of Cosy Bear-groep beschuldigd van pogingen om onderzoeksgegevens te stelen om sneller een eigen vaccin te ontwikkelen. China en Iran hebben zich naar verluidt gericht op de Verenigde Staten. Zullen hackers naar uw mening een rol spelen bij het toekomstige vaccin tegen COVID-19?
Het is riskant om verder te gaan over zo'n vraag en zo'n inzet. Hackers zijn voor staten even onmisbare actoren als spionnen. Het is niet verwonderlijk dat ze worden gebruikt voor dergelijke occulte acties met als doel de nationale belangen van een staat te verdedigen. Het is ook niet verwonderlijk dat Russische, Chinese, Europese, Oosterse of Amerikaanse hackers de inzet grijpen om als eerste een vaccin te ontwikkelen. Het land dat als eerste een vaccin op de markt brengt, zal hoe dan ook een aanzienlijk voordeel hebben ten opzichte van de andere landen.
Over digitale identiteit is de laatste jaren veel gesproken. Sommige landen, zoals Estland, hebben een volledig gedematerialiseerde infrastructuur. Moedigt dat geen piraterij tussen staten aan?
Hoe meer we onze online aanwezigheid vergroten, hoe meer we afhankelijk zijn van digitale technologie en hoe meer we mechanisch onze kwetsbaarheid vergroten. In zekere zin weven we de draden van onze eigen verslaving en blootstelling aan risico's. De uitdaging is om ze zoveel mogelijk te verminderen, waarover diplomatieke onderhandelingen tussen verschillende staten plaatsvinden.
Bedankt Julien Nocetti voor al je antwoorden. Goede voortzetting !
Hartelijk bedankt.
The-HiTech.net is ook dit jaar weer aanwezig op de Security Conference. Bug bounty, ransomware, 5G, winkelbeveiliging en mobiele applicaties … Blijf verbonden. om de komende dagen onze volgende exclusieve interviews te ontdekken!
