SPOT-1 boven de wereld, in deze artist's impression van de jaren 80. Credits CNES
In 1986 deed CNES een nieuwe weddenschap door de Frans-Belgische SPOT-satelliet in een baan om de aarde te sturen. De eerste in een succesvolle serie die een revolutie teweegbracht in grootschalige satellietbeelden en deze populair maakte .
Een avontuur dat vandaag doorgaat.
Observeer de aarde effectief
Terwijl het leger aan beide zijden van het IJzeren Gordijn in de jaren zeventig een meedogenloze race uitvoerde om de gebieden van hun tegenstanders zo goed mogelijk te fotograferen en in kaart te brengen, groeide de belangstelling voor openbare satellietobservatieprogramma's. In plaats van tanks en raketten te tellen, zou het interessant kunnen zijn om de verstedelijking van de gebieden, de kunstmatige kusten, de omvang van de bossen of zelfs de impact van natuurrampen te observeren. In 1972 lanceerden de Verenigde Staten LandSat-1, dat 100.000 afbeeldingen met een lage resolutie produceerde, maar veel inspireerde …
Een jaar later richtte Frankrijk een groep op met de naam GDTA (Groupe pour le Développement de la Remote Sensing Aérospatiale) en bood in 1974 een aardse observatiesatelliet aan aan het jonge Europese bureau. Ondanks alles, de ambities van elkaar het project ontsporen, en Frankrijk start in 1977-78 zijn eigen project met België en Zweden. Het zal SPOT heten, voor Probatory Earth Observation Satellite, en werd later in het openbaar genoemd met een andere betekenis voor het acroniem: Satellite For Earth Observation.
De Po-vlakte onder de sneeuw, waargenomen door SPOT-1. Credits CNES 1986, Distributie Airbus DS
De beslissing is beladen met consequenties: we moeten een toegepast onderzoekskanaal creëren over dit onderwerp dat tot dan toe niet bestond in Europa! Verschillende bedrijven die bij het project betrokken waren, hadden geen ervaring op het gebied van ruimtevaart, vooral omdat het nodig is zich aan te passen aan een internationaal project. In 1980 werd het project gedefinieerd en werden de laatste prototypes en modellen opgeleverd: de teams konden beginnen met het bouwen van de satelliet. In 1981 zetten de verschillende landen grondinstallaties op voor missiecontrole, gegevensontvangst en analyse. De 1 stIn juli 1982 is de commerciële entiteit "SPOT Images" al geboren … maar de satelliet is nog lang niet klaar. Met het enthousiasme voor het project bereiden de partners zich echter al voor om SPOT te laten vallen in een reeks satellieten in plaats van een enkel model. Eind 1985 was SPOT-1 gereed. Het wordt in een bepaalde context naar het Guyanese Space Center gestuurd.
Een uitdaging tot de lancering!
De laatste Ariane-start toen SPOT-1 in Guyana aankwam (met zijn medepassagier de Viking-satelliet) was een grote mislukking, met het verlies van de twee communicatiesatellieten die de raket zou moeten vervoeren. Op 22 februari is het evenement historisch, want het is ook de allerlaatste start van Ariane 1. Na een start om 2:44 uur (Parijs) werd SPOT-1 met succes in een zonsynchrone polaire baan geschoten. Het duurt echter 25 minuten voordat de zonnepanelen zijn ingezet en beginnen uit te zenden.
De stad Berlijn (vóór de val van de muur) in 1989 zoals gezien door SPOT-1. Credits CNES 1989, Distributie Airbus DS
Gezien zijn toenmalige capaciteiten is het geen "kleine satelliet": 3,5 m lang, 2 m zijwaarts en 1,83 ton op de schaal! Op een hoogte van 832 km gebruikt SPOT-1 zijn twee HRV-instrumenten (High Visible Resolution) van elk 250 kg, die voor die tijd een unieke capaciteit hebben: dankzij een spiegelsysteem kunnen ze hun kijkhoek draaien van 27 ° zonder de oriëntatie van de satelliet te wijzigen. Een ideaal voordeel voor het meten van landvormen, dat ook deel uitmaakt van de openbare dienstopdracht van SPOT, die zal worden gebruikt om kaarten te produceren voor het National Institute for Geographic and Forest Information (IGN).
In Jebel Amour …
Na jaren wachten zijn de teams ongeduldig om de beelden van de satelliet te ontdekken, waarvan de instrumenten een resolutie hebben van 10 m panchromatisch (dat wil zeggen in grijswaarden) en 20 m in kleur. Waarden ver verwijderd van de "hoge resoluties" die toen al waren, maar die het met een groot observatiegebied mogelijk maken om grote territoria en hun snelle veranderingen te visualiseren: dankzij zijn spiegels kan SPOT-1 hetzelfde gebied van de aarde fotograferen. maximaal elke 72 uur.
De eerste foto's worden de dag na het opstijgen op 23 februari gemaakt en reizen van Toulouse naar Parijs om aan de pers te worden gepresenteerd. Officieel is de eerste die van Jebel Amour, ten noorden van de Algerijnse Sahara voor kleur. Er zijn wolken boven Frankrijk… Maar tijdens dezelfde baan maakt de satelliet panchromatische beelden van Nice en de Po-vlakte in Noord-Italië, onder de sneeuw. Deze foto's zullen een wereldwijde impact hebben.
De "eerste afbeelding" van SPOT-1 boven Algerije. Credits CNES 1986, Distributie Airbus DS
SPOT-afbeeldingen, een ondernemingsverhaal
In tegenstelling tot zijn Amerikaanse "neef" LandSat, werd SPOT vanaf het begin ontworpen als een commercieel hulpmiddel, en over de hele wereld ontdekken openbare diensten eerst (en daarna privé) het nut van gewone satellietbeelden, aangezien ze dat zijn is de eerste eenheid in zijn soort. Terwijl de lijst met klanten al groeit, zal SPOT slechts enkele maanden na de start al bijval krijgen. Op 25 april 1986 vond het tragische ongeval plaats in de kerncentrale van Tsjernobyl in Oekraïne. Maar op dat moment werd er geen informatie gefilterd. Zweden gaf de waarschuwing op 28 april en westerse landen eisten snel uitleg van de USSR, die slechts het absolute minimum bood.
Maar in Frankrijk, net als in Zweden, werd de beslissing snel genomen om SPOT-1 te gebruiken, die een momentopname zou kunnen maken vanaf de 1emei. Ondanks Labor Day in Frankrijk en Zweden, doen de teams er alles aan om het cliché terug te krijgen en het in recordtijd te verwerken … En het is een revolutie. Dit is niet alleen de meest gedetailleerde afbeelding van de site die beschikbaar is voor het publiek (het is geen vraag voor Amerikanen om afbeeldingen van hun spionagesatellieten te verspreiden), maar het is ook een onafhankelijke momentopname die het gebied en zijn activiteit onthult. De afbeelding wordt gebruikt door de pers, televisie, enz. En in de maanden die volgen, zal de satelliet verschillende passages over het gebied maken en de inspanningen onthullen om de site te evacueren, te ontsmetten en te beveiligen. Een sterk moment, dat nog steeds bekend staat als het eerste operationele gebruik van SPOT-1 en als een basismoment voor het nut van het hebben van “noodsatellietbeelden”.
SPOT-1 foto Tsjernobyl, die het westerse publiek ontdekt met deze foto's. Credits CNES 1986, Distributie Airbus DS
François Mitterrand vergiste zich niet: twee maanden later lanceerde Frankrijk een nieuw Helios-programma van militaire observatiesatellieten, want om goede beslissingen te nemen, was onafhankelijke informatie vaak de sleutel.
SPOT en post-SPOT
Het SPOT-avontuur is niet beperkt tot een satelliet, en het ongelooflijke commerciële succes van het eerste model bevestigt dat veel klanten zowel continuïteit, verbeterde prestaties en meer beelden willen. SPOT-2 gaat van start in 1990 en zal ook de Franse lucht- en ruimtevaartindustrie markeren door 6,5 miljoen foto's te maken en in dienst te blijven… 20 jaar in plaats van de oorspronkelijk geplande 3! SPOT-3 volgde in 1993, vóór een verandering van generatie (en optische instrumenten) met SPOT-4 in 1998, die infraroodmogelijkheden toevoegde. SPOT-5 verbetert de resolutie van de sensoren die naar 2,5 m en 10 m in kleur gaat bij het opstijgen in 2002, terwijl SPOT-6 en 7 opstijgen in 2012 en 2014 met opnieuw betere prestaties (1,5 m en 6 m in kleur).
De SPOT-5 satelliet onder kuip. Credits CNES / ESA / Arianespace / CSG Service Optique, 2002
De SPOT's worden vandaag beheerd door Airbus Defence and Space en zijn voornamelijk gewijd aan de Franse openbare dienst, maar hebben klanten over de hele wereld, parallel met diensten met een hogere resolutie, zoals Pleiades-satellieten van dezelfde operator. De behoeften aan beeldvorming veranderen en de Europese Unie heeft haar eigen Copernicus-constellatie die zowel breedbeeldfoto's biedt als monitoring van verschillende indicatoren (ook in noodgevallen). Het commerciële avontuur gaat verder met nauwkeurigere satellieten (Pleiades Neo) en specifieke behoeften, zoals CO3D-satellieten en hun toekomstige vermogen om de wereld in 3D in kaart te brengen …
